Steeds meer beleggingsfondsen richten zich op de energietransitie. Dat is goed nieuws, want het betekent dat meer kapitaal belegd wordt in hernieuwbare energie. Maar volgens Vincent van Haarlem moeten investeerders de reële impact van hun geld goed opvolgen.

Om gemiddelde temperatuurstijging te beperken tot 1,5 graden of minder, moet de energietransitie versnellen. Van Haarlem: “Er vloeit geld naar bestaande wind- en zonneparken. Er valt niets aan te merken op die investeringen, maar ze zullen de energietransitie niet versnellen. Ze brengen namelijk geen extra groei in dit segment. Daarom hebben we beslist om meer kapitaal toe te kennen aan projecten in de ontwikkelingsfase, en om de knelpunten weg te nemen door nog meer innovatieve bedrijven te steunen.”

De waarde van bestaande zonne- en windparken is dit jaar sterk gestegen door de stijgende energieprijzen. Beleggers in sommige Triodos-fondsen hebben daarvan geprofiteerd: de aandelenkoers is omhooggeschoten, gedeeltelijk doordat twee windparken in de portefeuille operationeel zijn geworden. Maar nieuwe projecten brengen ook uitdagingen met zich mee. Na jaren van lage rentes en dalende prijzen staan de commerciële dossiers onder druk.

Vooruitgang met hindernissen

Stijgende energieprijzen en inspanningen om de afhankelijkheid van Russisch gas te verminderen, zijn zaken die de energietransitie in Europa versnellen. Maar er zijn hindernissen op de weg. “De grondstoffenschaarste maakt het duurder om projecten op te zetten. We hebben een tekort gehad aan staal, koper en lithium. En de stijging van de energieprijzen heeft een negatieve invloed op de productiekosten en het transport van componenten en grondstoffen. Bovendien stijgen de rentevoeten, wat financiering duurder maakt. Ook dat is een uitdaging, want de energietransitie is zeer kapitaalintensief.”

De wegvallende subsidies vormen een potentieel knelpunt. Jarenlang hebben regeringen hernieuwbare energie gesubsidieerd. Door de stijgende energieprijzen is het goed mogelijk dat ze niet langer voldoende steun kunnen verlenen. Dat zou een negatieve impact hebben op de investeringen in hernieuwbare energie, vreest van Haarlem. “Als je vandaag begint met de ontwikkeling van een energiepark, is het op zijn vroegst in 2025 operationeel. En tegen die tijd zijn de energieprijzen niet meer de huidige prijzen. Het zijn de prijzen van 2025 die de opbrengsten zullen bepalen. En ondertussen zullen de energiekosten zijn gestegen.” Andere uitdagingen zijn de lange goedkeuringsprocedures – heel wat projecten halen de eindmeet niet – en de overbelasting van het net, waardoor het moeilijk is om nieuwe parken op het net aan te sluiten. “Investeerders kunnen hier voordeel uit halen door te investeren in het oplossen van problemen rond overbelasting van het net, bijvoorbeeld door energieopslag. Bedrijven als Giga Storage en GridBeyond zetten zich daarvoor in.”

Slimme oplossingen zorgen voor optimisme

Er is volop reden tot optimisme. Overschakelen op hernieuwbare energie, met name via lokale productie of productie ‘achter de meter’, is meer en meer een slimme besparingsaanpak voor bedrijven en consumenten. Een andere cruciale factor is de toenemende regelgeving die regeringen invoeren om de klimaatcrisis aan te pakken.

De knelpunten dwingen bedrijven tot creativiteit en innovatie, en steeds meer jonge start-ups reiken nieuwe oplossingen aan. Van Haarlem: “Die bedrijven zijn een interessante investering omdat ze de energietransitie echt kunnen versnellen. De uitdaging voor hen is vaak om financiering te vinden voor innovatieve projecten die verschillende technologieën combineren. Als financiële specialisten kunnen wij hen daarbij helpen. Dat is een cruciaal punt, want het is de financiering die uiteindelijk bepaalt of deze projecten al dan niet worden uitgevoerd.”

Triodos IM zet sterk in op innovatie om de energietransitie te versnellen, voornamelijk via projecten voor energieopslag. Een van de  problemen met hernieuwbare energiebronnen is immers dat ze niet continu energie kunnen leveren.

Innovatie versnelt energietransitie

Triodos IM investeert in projecten van het Ierse bedrijf GridBeyond, dat gespecialiseerd is in decentrale energieopslag. Hiermee kunnen bedrijven de beperkingen overwinnen die netwerkoverbelasting meebrengt en tegelijk bijdragen aan de netwerkstabiliteit. Door energie op te slaan, besparen ze bovendien op transmissiekosten en behalen ze concurrentievoordelen.

Verder investeert Triodos IM in ontwikkelaars. Het Duitse bedrijf EINHUNDERT voert zonneprojecten uit op flatgebouwen. Van Haarlem: “Dankzij onze financiering hebben ze een aantal hindernissen kunnen wegwerken en hernieuwbare energie toegankelijk kunnen maken voor lage-inkomensgroepen. Dit maakt ecologische én sociale impact mogelijk.”

Tot slot moeten we ook aandacht hebben voor de toelevering, benadrukt Vincent van Haarlem: “We zijn sterk afhankelijk van China voor grondstoffen en materialen, zoals zonnepanelen. Dus moeten we meer inzetten op innovatie en de zoektocht naar alternatieven. We moeten uitkijken naar andere, minder schaarse grondstoffen die in Europa beschikbaar zijn, of innoveren om met minder grondstoffen de energietransitie te versnellen.”