Triodos Regenerative Money Centre heeft twee werkwijzes. Enerzijds zijn er de katalytische investeringen waarmee de versnellers van de transitie gefinancierd worden zodat ze van start kunnen gaan. In die gevallen wordt de investering terugbetaald. Anderzijds werkt het centrum met giften van Triodos Foundation, om initiatieven te financieren die transities mogelijk maken. Positieve impact creëren is in beide gevallen de rode draad. 

Het interview vindt plaats met Riëlla Hollander, directeur van TRMC, Léonhard ten Siethoff, directeur van de Triodos Foundation in Nederland en Liesbeth Soer, directeur Catalytic Investments, in het kantoor van Triodos Bank in Zeist.

Waarom vond Triodos Bank het belangrijk om TRMC op te richten?

Riëlla: “Terwijl de problemen waar we als wereld voor staan ontzettend groot zijn, blijven we ons vasthouden aan een financieel systeem dat rendementsdenken vooropstelt. We weten inmiddels dat dat de aarde uitput, klimaatverandering veroorzaakt en de kloof tussen arm en rijk vergroot. Het wordt tijd dat we onze economie transformeren in een economie die de aarde op de eerste plaats zet. En de samenleving versterkt. Een economie die regenereert. Maatschappelijk rendement op de eerste plaats. Dat is namelijk waar we als mensheid echt behoefte aan hebben.”

Léonhard: “Dat is niet gemakkelijk, maar ook niet onmogelijk. De mens heeft de samenleving en onze economie gecreëerd en kan die dus ook veranderen en versterken. Dat vergt een andere kijk op geld. Als je maatschappelijk belang daadwerkelijk vooropstelt, kunnen giftengeld en katalytisch geld niet ontbreken, dat heb je nodig als impuls voor positieve verandering. Niet ieder nieuw initiatief is immers meteen winstgevend.”

Riëlla: “Het financiële systeem veranderen is altijd al ons doel geweest. Het is de reden waarom we Triodos Bank veertig jaar geleden zijn gestart. Toch liepen we tegen initiatieven aan die we dolgraag wilden ondersteunen om hun grote positieve impact maar die niet binnen traditionele financiële criteria passen.  Voor Triodos Regenerative Money Centre hebben we die criteria dus aangepast. We ondersteunen fantastische initiatieven die schaalbaar of repliceerbaar zijn en heel inspirerend, met het vertrouwen dat deze initiatieven uiteindelijk leiden tot winstgevende bedrijven.

De missie van Triodos Bank is “make money work for positive change”. TRMC draagt bij aan die missie en vult Triodos Bank en Triodos Investment Management aan. Wat doen jullie dan precies?

Riëlla: “We lenen aan en investeren in pionierende en baanbrekende initiatieven om onze samenleving en onze planeet te regenereren. En doneren aan maatschappelijke initiatieven, ook als de uitkomst onzeker is of niet direct in economische waarde kan worden uitgedrukt.”

Liesbeth: “We vullen daarmee Triodos Bank en Triodos Investment Management aan. We pionieren met nieuwe modellen die het potentieel hebben om de koers van een hele sector te veranderen en daarmee een echt transformerende kracht hebben. Dat doen we met een andere kwaliteit van geld: geld dat is vrijgemaakt om deze radicaal positieve en transformerende initiatieven mogelijk te maken.”

Wat bedoelen jullie met regenerative?
 

Liesbeth: “Op dit moment zie je dat er zaken in het natuurlijke en maatschappelijke (eco)systeem niet in balans zijn. We willen niet alleen herstellen wat verdwenen is, maar de samenleving en natuur ook weer in balans brengen, zodat het zichzelf keer op keer kan vernieuwen. Als een levend systeem in balans is, is het van nature regeneratief en veerkrachtig.”

Wat voor projecten steunen jullie en hoe beoordelen jullie of je er wel of niet in stapt?

Riëlla: “Als Triodos Bank richten we ons op vier thema’s waar we, op basis van onze ervaring en inzichten, een visie hebben neergelegd over waar en hoe we het systeem zouden willen kantelen naar een evenwichtiger systeem. Ze gaan over sociale inclusie, voeding en natuur, hernieuwbare energie en de rol van geld in de samenleving.

Met TRMC ondersteunen we op deze gebieden initiatieven die bijdragen aan transitieversnelling. Ofwel initiatieven en pioniers die bijdragen aan deze systeemverandering en die schaalbaar of repliceerbaar zijn en anderen inspireren door inzichten te geven of voorbeelden te stellen. Bijvoorbeeld door een nieuwe weg in te slaan, door een blokkade te verwijderen of door iets te herstellen waar het bedrijfsleven en de overheid niet aan toekomen (of soms tegenwerken).

Liesbeth: “Zij hebben vaak een innovatief businessmodel en altijd een specifiek doel om te regenereren. Het idee van Catalytic Investments is dat het geld terugkeert en steeds weer opnieuw kan worden ingezet. Is dat niet de verwachting, dan past een schenking beter.”

“Waar we naar zoeken zijn leverage points - de sleutel die het hele systeem in beweging zet. Met het initiatief Aardpeer zetten we bijvoorbeeld landeigendom centraal voor de transitie naar een duurzaam voedselsysteem. Dure landbouwgrond is een bottleneck en weerhoudt boeren die natuurvriendelijk landbouw willen bedrijven. Door grond te kopen, in een stichting te plaatsen en te verpachten aan boeren tegen een prijs die gebaseerd is op de opbrengsten van het land krijgen zij de kans om de bodem op natuurlijke wijze te bewerken, en zo bevorderen we biodiversiteit. Door de grond ook niet meer te verkopen, maar steeds opnieuw te verpachten, creëren we ook voor de komende generaties een duurzaam voedselsysteem. Dit is een radicaal andere manier van kijken naar het probleem met de potentie om de koers van een hele sector te veranderen.”

Kun je meer voorbeelden geven?

Liesbeth: “Een ander voorbeeld is een veengebied in Finland waar de Sami, een inheemse bevolkingsgroep voor hun levensonderhoud van afhankelijk zijn. Door veenwinning was dit gebied droog komen te liggen. Met behulp van onze financiering is dat veengebied door een lokale organisatie aangekocht en zijn de eerste stappen gezet om het ecosysteem te herstellen. Daardoor kan het veengebied weer een actief levend ecosysteem worden, CO₂ opslaan en tegelijkertijd de levenswijze van de Sami ondersteunen.

Een ander voorbeeld is een recent initiatief om natuur eigen rechten te geven. Natuurgebieden hebben geen eigen stem in ons systeem. Het toekennen van eigen rechten zou kunnen helpen bij het herstel en beschermen van de natuur. Als de natuur haar eigen rechten heeft kun je hier niet zo gemakkelijk een snelweg doorheen aanleggen, zoals nu bij bijvoorbeeld bij het landgoed Amelisweerd dreigt te gebeuren. Ook dit is een pionierende, andere manier van denken.

Léonhard: “Natuurlijk weten we niet altijd wat iets gaat opleveren. Maar het idee van positieve ontwikkeling is leidend. We hebben niet overal een antwoord op, maar kijken naar de meerwaarde van het idee en vervolgens ook welke vorm van financiering (schenking of katalytisch) erbij hoort en uiteraard blijven initiatiefnemer en wij nauw betrokken en zetten wij onze eigen kennis en netwerk in om een optimaal resultaat te bereiken.”

Liesbeth: “Daarbij is de visie van de initiatiefnemers heel belangrijk. Die moet ons overtuigen. Als die aansluit bij onze visie en missie en we enthousiast zijn over de mensen achter het initiatief, dan sluiten we ons graag aan en ondersteunen het initiatief met alles wat we daarvoor in huis hebben: Geld, kennis, netwerk en advies.”

Riëlla: “De intentie achter het idee is enorm belangrijk. Die intentie moet zuiver en goed zijn.”

Hoe reageren andere financiële instellingen op jullie visie op vrijgemaakt geld?

Liesbeth: “Verschillend. Sommigen herkennen het idee en delen ons enthousiasme, anderen verklaren ons voor gek. We moeten dan andere woorden vinden en ook vragen stellen, om te begrijpen hoe we hun gedachten en die van ons kunnen verbinden. We werden overigens 40 jaar geleden ook voor gek verklaard, toen we begonnen met Triodos Bank.”

Riëlla: “Lange tijd was ik werkzaam in investment banking. Als ik oud-collega’s spreek, dan merk ik dat het echt bevrijdend kan werken om op deze manier te denken. Buiten de grenzen van het huidige bank- en investeringssysteem en buiten de eenzijdige gerichtheid op financieel rendement. Doen wat er echt toe doet.”

Léonhard: “Doordat Triodos Regenerative Money Centre functioneert als business unit van Triodos Bank, kunnen we laten zien dat bankieren, investeren en schenken nauw met elkaar verbonden zijn en ieder hun eigen rol hebben: Make money work for positive change."