Resultaten 

Zonder volledig te zijn (er zijn immers 23 doelstellingen voor dringende actie), zijn dit de belangrijkste resultaten van COP15:

  • Akkoord om 30 % van de aarde tegen het einde van het decennium te beschermen: de meest in het oog springende doelstelling van COP15 is bereikt, tot verrassing van sommigen. Momenteel wordt respectievelijk 17 % en 10 % van de land- en zeegebieden beschermd. De definitieve tekst verplicht regeringen om tegen 2030 bijna een derde van de natuur op onze planeet te behouden en te beschermen. En de inheemse en traditionele gebieden te respecteren bij uitbreiding van nieuwe beschermde gebieden.
  • Rechten van inheemse bevolking staan centraal in de bescherming: tal van wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat inheemse volkeren de beste natuurbeheerders zijn. Zij vertegenwoordigen 5 % van de mensheid, maar beschermen 80 % van de biodiversiteit op aarde. Op COP15 werd overeengekomen dat beschermingsmodellen geleid door de inheemse bevolking dit decennium de norm moeten worden als we echt actie willen ondernemen op het vlak van biodiversiteit. Ook moeten de rechten van de inheemse bevolking beter worden beschermd.
  • Hervorming van subsidies die het milieu schaden: de wereld geeft jaarlijks minstens 1,8 biljoen dollar uit aan overheidssubsidies die een snellere vernietiging van de biodiversiteit en stijging van de opwarming van de aarde veroorzaken, volgens een eerder dit jaar gepubliceerde studie. De regeringen zijn het erover eens dat het belangrijk is om dit te veranderen door de jaarlijks terugkerende schadelijke subsidies tegen 2030 met 500 miljard dollar te verminderen.
  • Bekendmakingen over impact bedrijven op biodiversiteit: hoewel de definitieve tekst werd afgezwakt, verplicht het akkoord regeringen om erop toe te zien dat grote en transnationale bedrijven “hun risico's, afhankelijkheid en impact met betrekking tot de biodiversiteit” bekendmaken. Als dat wordt uitgevoerd, kan dit het begin zijn van een belangrijke verandering in bedrijfspraktijken. Volgens de VN is ongeveer de helft van het mondiale bruto binnenlands product afhankelijk van de gezonde werking van de natuur, en staat het verlies aan biodiversiteit steeds hoger op de agenda van bedrijfsrisico's.

Triodos Bank juicht deze belangrijke mijlpaal en de meer holistische aanpak van biodiversiteit toe, waarbij niet alleen wordt gekeken naar de directe oorzaken van biodiversiteitsverlies, maar ook naar de belangen en de rol van lokale gemeenschappen en inheemse volkeren. Ook zijn er nu betere doelstellingen, gericht op meer gendergelijkheid in natuurbeschermingsprojecten (vooral belangrijk bij zelfvoorzienende landbouw), en wordt meer erkend dat de natuur niet (enkel) draait om ecosysteemdiensten (wat kan de natuur opbrengen voor de economie), maar dat ze vooral ook een waarde op zich heeft. Het Global Biodiversity Framework is ingrijpender dan verwacht.

Wanneer wordt het een succes?

Volgens Triodos Bank kan het akkoord alleen succes boeken als het juridisch kan worden afgedwongen. Helaas is dat momenteel niet het geval.

De uitvoering van het akkoord is afhankelijk van dezelfde soort nationale vastberaden plannen (NBSAP, National Biodiversity Strategies & Action Plans) als bij het klimaatakkoord van Parijs. Zeven jaar na het sluiten van de akkoorden van Parijs stemmen de nationale plannen niet overeen met de mondiale ambities. Hetzelfde zou kunnen gebeuren met de biodiversiteitsdoelstellingen als er geen mechanisme wordt ingevoerd om ze af te dwingen.

Ook roept Triodos Bank regeringen op om in de komende periode alle doelstellingen voor 2030 specifieker te maken; ze moeten ook concreter ingaan op hoe niet-duurzame productie- en consumptiepatronen moeten worden aangepakt als onderliggende oorzaken van biodiversiteitsverlies.

De rol van de financiële sector

De financiële sector moet mogelijke schade aan de natuur tot een minimum beperken en activiteiten aanmoedigen die evenwichtige ecosystemen ondersteunen. Het is goed nieuws dat subsidies en financiering van schadelijke activiteiten tegen 2030 met 500 miljard dollar per jaar moeten worden afgebouwd. Dat is de juiste ambitie. Het zal echter moeilijk worden om dit akkoord af te dwingen, omdat bijna al deze subsidies nationaal beleid zijn en meestal bedoeld zijn om sociale problemen te verlichten.

Het Global Biodiversity Framework wil het niveau van de financiële middelen voor natuur “uit alle bronnen” optrekken, waardoor 30 miljard dollar per jaar vrijkomt voor ontwikkelingslanden. Het wil private financiering stimuleren en gemengde financiering bevorderen om nieuwe en aanvullende middelen op te halen voor behoud, herstel en duurzaam gebruik van de natuur.

Volgens Triodos Bank kan financiering alleen een succes worden als ze gericht is op de langetermijnvoorwaarden voor op de natuur gebaseerde oplossingen. En als ze een holistische aanpak van biodiversiteit hanteert, waarbij de belangen van alle stakeholders worden gerespecteerd.

Al bij al is het akkoord beter dan verwacht. Nu komt het erop aan om het afdwingbaar en uitvoerbaar te maken. Maar het begint allemaal met de natuur vanaf nu geen schade meer te berokkenen.