Een ecologische renovatie schrikt veel mensen af. Ze denken dat daar zware technische eisen, strenge normen en gepeperde facturen bij komen kijken. Terecht? Om dat te onderzoeken, bracht Triodos Bank onlangs drie specialisten samen tijdens een webinar. Hier vind je enkele van hun tips, zodat je aan het avontuur kunt beginnen in de beste omstandigheden en zonder je blauw te betalen.

1. Ecologisch renoveren: vooral een kwestie van ingesteldheid

Is ecologisch renoveren duur? Architect-specialist Nicolas Goubau vindt het een kwestie van ingesteldheid. Je wil je project aanpakken vanuit de ethiek van duurzame ontwikkeling: je dromen waarmaken zonder die van toekomstige generaties in het gedrang te brengen. Herken je jezelf in die aanpak? Dan is ecologisch renoveren iets voor jou.

En de complexiteit ervan moet je relativeren. Zo is Nicolas Goubau voorstander van ‘low-tech’-oplossingen, die gemakkelijker te begrijpen en door te voeren zijn. 

2. Verder kijken dan energieprestaties

Bij ecologisch renoveren komt best wel wat kijken en dat vraagt om een holistische aanpak. Met andere woorden: je moet je project globaal en in al zijn facetten benaderen. Die benadering zien we terug in systemen voor milieubeoordeling, zoals BREEAM® (Building Research Establishment Environmental Assessment Method), waarvan de negen criteria elk meetellen in de totale beoordeling. Zo tellen de energieprestaties bijvoorbeeld voor slechts 20 % mee. 

“Als je dus alles hebt ingezet op energie, zonder aandacht voor de andere aspecten, heb je nog maar een deel van het traject afgelegd”, vat Nicolas Goubau samen. Je uitsluitend toeleggen op de energieprestaties van gebouwen (EPB) kan zelfs contraproductief werken. “Wat heb je aan een enorm groot passiefhuis voor twee of drie bewoners indien het evenveel energie verbruikt als een minder goed presterend kleiner huis?” Ook de keuze van woonplaats weegt zwaar door in de ecologische balans, als die ervoor zorgt dat je je met de auto moet verplaatsen. Het energieverbruik voor verplaatsingen doet dan al snel alle inspanningen teniet die voor het huis geleverd worden. 

Andere BREEAM-factoren zijn onder meer waterbeheer, vervuiling, mobiliteit en de keuze van materialen. “Er bestaan uitgebreide gidsen voor ecologische renovatie die begrijpelijk zijn voor particulieren, zoals de ‘Gids Duurzame Gebouwen’ van Leefmilieu Brussel).”  

3. De juiste materialen kiezen 
 

Camille Mommer, medeoprichtster van adviesbureau Natura Mater, wijst erop dat “50 % van de impact bepaald wordt bij de bouw" (en/of de renovatie). Het is dus een belangrijke uitdaging, “maar ook een formidabele hefboom”. Nochtans hebben ‘ecologische’ materialen geen goede reputatie: ze zijn zogezegd duur of niet efficiënt. Maar het hangt ervan af waarover je het precies hebt.

We onderscheiden drie types ecologische materialen: biogebaseerd (hout, hennep, stro …); locatiegebaseerd (steen, kalk, klei …); of circulair (d.w.z. hergebruikt of afkomstig uit recyclageprocessen).

Een mooi voorbeeld van circulair bouwen is het kantoorgebouw van Triodos Bank in Nederland, dat opgevat is als een materialenbank: elke component kan een tweede leven krijgen. Het gebouw kan perfect worden afgebroken en elders heropgebouwd. 

Biogebaseerde materialen hebben volgens Camille Mommer een buitengewoon interessant potentieel: “Dankzij de plantaardige vezel van isolatiematerialen op basis van stro of hooi kan koolstof worden opgeslagen. Op die manier kunnen onze steden enorme koolstofreservoirs worden.” Die materialen hebben ook het voordeel dat ze lokaal geproduceerd kunnen worden, in harmonie met de landbouw. “Hooi is een afvalproduct van de landbouw en schapenwol, een heel krachtig isolatiemiddel, wordt in ons land niet geweven.”

4. De tijd nemen
 

Tijd is een essentiële factor. Tijd die besteed wordt aan de minutieuze voorbereiding van een project, rendeert al snel. Nicolas Goubau onderstreept: “Door te anticiperen vermijd je vergissingen en vergetelheden. Dat is een voordeel, want tijdens de werken bijsturen is duur en minder efficiënt. Neem nu de luchtdichtheid: een heel efficiënte en goedkoop uit te voeren maatregel, maar die wordt duur en weinig efficiënt wanneer er door gebrek aan voorbereiding tijdens de werken gecorrigeerd en geïmproviseerd moet worden.” 

Zelf de handen uit de mouwen steken is een welkome optie om de kosten te drukken. Maar opgelet, in ons enthousiasme hebben we vaak de neiging om de tijd en energie die we hebben, te overschatten. Een ecologisch project dat eenvoudig uit te voeren is tegen de beste prijs-kwaliteitverhouding vraagt om een uitgebreide voorstudie en een verzorgde uitvoering. De hulp van ervaren professionals is altijd een kostbare troef om je doel te bereiken. Je gemoedsrust staat op het spel!

5. Voor een hypothecaire lening kiezen die je inspanningen beloont
 

Staat je besluit vast? Dan moet je ‘alleen nog maar’ aan de financiering te denken. Goed nieuws: om duurzaam wonen en de hierboven genoemde oplossingen aan te moedigen, biedt Triodos Bank hypothecaire leningen die duurzame keuzes belonen.  

“Ons aanbod omvat twee essentiële pijlers”, zegt Isabelle Huens, relatiebeheerder bij Triodos Bank. “De eerste is de verbetering van de energieprestaties (EPC), waarmee je afhankelijk van je gerealiseerde energiebesparing je rentevoet kunt verlagen.”

Zo leidt een vermindering van de EPC-score met 50 % tot een korting van 0,5 % op je rentevoet.  

“Maar behalve met de EPC houden we rekening met andere verbeteringen. Daarvoor hanteren we een systeem van punten die we voorstellen als boomblaadjes. Wanneer je project in totaal tien blaadjes telt, krijg je 0,5 % korting op de rentevoet.” Om ‘blaadjes’ te verzamelen en je rente te doen dalen, kun je verschillende opties combineren. Denk aan aanpassingen op het vlak van energie en circulariteit: isolatie, vensters, zonnepanelen, ecologische materialen. Maar ook andere criteria worden in rekening gebracht: het terugwinnen van regenwater, pelletkachel, droogtoiletten, en zelfs de aanleg van een moestuin of het gebruik van een fiets in plaats van een auto. Op die manier verlagen ook keuzes die niets kosten, zoals dicht bij een station wonen, de rentevoet van je hypothecaire lening.” 

Online vind je een volledig overzicht van al die criteria en renteverlagingen. En aangezien elk project uniek is, raadpleeg je best een adviseur. “Voor ons is het belangrijk om eerst en vooral de tijd te nemen om het project te bespreken. Mensen met een duurzaam woonproject vinden in Triodos Bank een partner die hun waarden deelt”, besluit Isabelle Huens.