De coronapandemie maakte meer dan ooit duidelijk dat het roer radicaal omgegooid  moet worden om de aarde op langere termijn leefbaar te houden. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat steeds meer beleggers verder kijken dan het financiële plaatje (zoals winstgroei en dividendrendement) en ook de prestaties op het gebied van milieu (environment), sociale aspecten (social) en goed ondernemingsbestuur (governance) meewegen: de zogeheten ESG-criteria.

35,3 biljoen dollar

Begin 2020 werd wereldwijd meer dan 35,3 biljoen dollar op een duurzame manier belegd, zo becijferde de Global Sustainable Investment Alliance (GSIA). Dat is 15 procent meer dan in 2018. Daarmee maken duurzame beleggingen 35,9 procent uit van het totale wereldwijd beheerde vermogen.

Logischer keuze

Maar ‘duurzaam beleggen’ is een rekbaar begrip. Ook beleggingsfondsen die zich beperken tot het uitsluiten van de tabaksindustrie en fabrikanten van clusterbommen, vallen daaronder. Dit heeft met duurzaamheid weinig te maken. Voor wie echt verschil wil maken, is impactbeleggen een logischer keuze. In hoeverre onderscheidt zich dat van duurzaam beleggen?

Van uitsluiting tot impact

Duurzaam beleggen kent verschillende gradaties:

• Uitsluiting: beleggingen waarbij bedrijven met controversiële activiteiten buiten boord worden gehouden, zoals gokbedrijven en tabaksfabrikanten.
• ESG-beleggen: strategieën waarbij bedrijven worden beoordeeld op basis van universele ESG-criteria die zijn opgesteld door de Verenigde Naties. Bedrijven die niet aan de normen voldoen en zich bijvoorbeeld inlaten met kinderarbeid, vallen buiten de portefeuille.
• Best in class-beleggen: oftewel de ‘best in class’-strategie. Hierbij worden binnen elke sector de bedrijven geselecteerd die het best scoren op de ESG-criteria. Dit leidt niet per definitie tot een duurzame beleggingsportefeuille, want vervuilende sectoren, zoals oliemaatschappijen, kunnen in sommige gevallen gewoon meedoen.
• Impactbeleggen: de groenste vorm van duurzaam beleggen is impactbeleggen. Hierbij staat maatschappelijk rendement voorop. De belegger kijkt niet hoe een bedrijf presteert vergeleken met concurrenten, maar in hoeverre het aantoonbaar bijdraagt aan een betere maatschappij.

Financieel rendement telt ook

Bij impactbeleggen is ook het financiële rendement van groot belang. Alleen wordt het beleggingsproces omgedraaid: de eerste stap is kijken welke bedrijven daadwerkelijk bijdragen aan een betere, eerlijkere en schonere maatschappij. Daarna worden de bedrijven eruit gepikt die een zo hoog mogelijk rendement opleveren.
Omdat alleen bedrijven met een positieve maatschappelijke impact worden geselecteerd, is er in zo’n portefeuille bijvoorbeeld geen ruimte voor luchtvaartmaatschappijen; zelfs niet voor maatschappijen die het hoogst scoren op de ESG-criteria. Dat is een groot verschil met de eerder genoemde best in class-strategie.

Lange termijn

Een veel gehoorde misvatting is dat er met duurzaam of impactbeleggen minder winst behaald wordt. Niets is minder waar. Bedrijven die duurzaamheid hoog in het vaandel voeren, zijn meer gefocust op de lange termijn en nemen vaak minder financiële risico’s.

Positieve bijdrage

Met impactbeleggen kunnen beleggers investeren in thema’s als hernieuwbare energie, maar dat hoeft niet per se. Ook in een duurzame wereld hebben consumenten behoefte aan shampoo, sportschoenen, koffie en een biertje op het terras. Fabrikanten van deze producten komen ook in aanmerking voor impactfondsen, mits ze een positieve bijdrage leveren aan de maatschappij. Impactbeleggen is dus veel breder dan vaak wordt gedacht.

Goed op de hoogte

Impactbeleggen lukt niet op basis van een spreadsheet met getallen. Wie wil kunnen beoordelen of een bedrijf daadwerkelijk bijdraagt aan een duurzame toekomst, moet goed op de hoogte zijn van de producten, diensten en productieprocessen. Welke grondstoffen worden er gebruikt? Worden er geen mensenrechten geschonden? Doet het bedrijf aan dierproeven? Hoe is het beloningsbeleid?

Impactfonds

Dit vraagt om diepgaande gesprekken met de betreffende bedrijven. Dat is een arbeidsintensief en ingewikkeld proces, dat voor particuliere beleggers onhaalbaar is. Een eenvoudige manier om toch impact te creëren met beleggingen is via een impactfonds. De kracht van zo’n beleggingsfonds is dat het veel makkelijker invloed kan uitoefenen op het beleid van een bedrijf dan een individuele belegger. 

Daarnaast neemt de fondsbeheerder, Triodos Investment Management, de aandelenselectie uit handen en zorgt een fonds voor een goede spreiding over verschillende aandelen. Dat dempt de beleggingsrisico’s. Al met al snijdt het mes voor impactbeleggers aan twee kanten: maatschappelijk en financieel rendement gaan hand in hand.