In Europa staat Spanje op de vierde plaats, na Estland, Finland en Letland, in de lijst van landen met de meeste gemeenten die bedreigd worden met leegloop: dat lot treft 42,2 % van de Spaanse gemeenten. Een fenomeen dat bekend staat als “het lege Spanje". 

De oorzaken hiervan lopen uiteen, maar kunnen grofweg in twee groepen worden verdeeld: culturele en ontwikkelingsgebonden oorzaken. Het aantal geboorten op het platteland is sterk gedaald, terwijl het aantal sterfgevallen explosief is gestegen wegens de sterke vergrijzing van de bevolking in deze gebieden. Maar uiteraard zijn er ook talrijke tussenliggende redenen voor deze situatie. Een wijdverbreid verschijnsel is dat jongeren die naar de stad trekken om te studeren,  daar vervolgens blijven. 

Cantero de Letur is een familiebedrijf in Letur dat nu door de tweede generatie wordt gerund. Het dorp heeft ongeveer 900 inwoners en ligt in de provincie Albacete in de regio Castilla-La Mancha. De oprichter, Francisco Cuervo, was ervan overtuigd dat zijn bedrijf kon helpen bij de ontwikkeling van dit achtergebleven plattelandsgebied, op allerlei manieren maar vooral door werkgelegenheid te creëren. Die sociale waarde gaat perfect samen met de milieuprincipes van de onderneming. Het bedrijf produceert vooral biologische zuivelproducten. De zorg voor het land en het welzijn van de dieren staan voorop in de productieketen. Alle producten hebben het biologisch keurmerk.  

De onderneming vertrouwt op Triodos Bank voor haar financiële en operationele behoeften. Haar relatie met de bank gaat echter nog veel verder. Het bedrijf was finalist in de 7de editie van de Triodos Bank Award. Wij spraken met Pablo Cuervo, de directeur van het bedrijf.  

Wat is uw voornaamste doel? 

Toen mijn vader met de zaak begon, had hij een duidelijk idee voor het bedrijf. Hij wilde de ontwikkeling van een achterstandsgebied als de Sierra del Segura rechtstreeks stimuleren. Dat was 30 jaar geleden, en als ik nu om me heen kijk, denk ik dat we er wel zo’n beetje zijn. 

Wat onderscheidt u van andere bedrijven in de sector? 

Het belangrijkste kenmerk waarmee we ons onderscheiden is dat we ecologisch te werk gaan. En dat niet alleen, we zijn groen geboren! Wij hebben geen productlijn gecreëerd om ons karretje aan dat van anderen te hangen. We zijn vertrokken van dit milieubewustzijn, en dat geeft ons authenticiteit. 

Wij zijn het enige bedrijf dat werkt met melk van drie diersoorten: schapen-, geiten- en koemelk. Bovendien geven wij gestalte aan onze sociale waarden door een fors deel van onze winst, 10 %, aan kleine ngo's te schenken. 

Dan is er ook nog onze inzet voor technologie, al staan we daarin natuurlijk niet alleen. In Spanje waren biologische bedrijven vroeger veeleer ambachtelijke bedrijfjes. Om aan de marktvraag te voldoen, waren er echter grote investeringen nodig om te moderniseren. Technologie hoeft niet in strijd te zijn met ecologie. 

Waarom is uw werk belangrijk? 
 

Ik hou het lokaal. Wat wij aan activiteit genereren is van groot belang voor onze regio. Dit is geïntegreerde plattelandsontwikkeling. Veel jonge mensen zijn hier gebleven om te werken. Meer dan honderd werknemers in een kleine gemeente met maar 900 inwoners is een mooi percentage. En nu is er biologische veeteelt in het gebied, wat vroeger niet het geval was. Letur en omstreken zijn uitgegroeid van een gebied zonder veeteelt tot een van de belangrijkste producenten van biologische geitenmelk in Spanje. 

Wat zijn uw grootste successen en voor welke uitdagingen staat u? 

Als het over successen gaat, dan steekt onze marketing erbovenuit – ons vermogen om de markt te bereiken en het vertrouwen te winnen van onze klanten in ons merk en onze producten. Eerlijk gezegd is dat al zo sinds het begin. Wat uitdagingen betreft, hebben we recent voor een paar forse problemen gestaan. Ik denk bijvoorbeeld aan de crisis in de toeleveringsketen en de stijgende grondstofprijzen. 

Welke impact wilt u op de lange termijn hebben?

Dezelfde impact die we nu hebben. Wij willen op deze weg voortgaan, aangezien wij tevreden zijn over de huidige situatie. Maar ik wil niet blijven stilstaan. Wij willen onze impact verruimen en wij weten dat dit mogelijk is. We moeten echter op een voorzichtig en duurzaam tempo te werk gaan. Wij houden niet van ongecontroleerde groei. Wij hebben voorstellen ontvangen voor kapitaalinvesteringen en zelfs aanbiedingen van grote bedrijven die een groene productlijn aan hun aanbod willen toevoegen, maar wij blijven liever onafhankelijk en willen trouw blijven aan onze missie.  

Hoe heeft de financiering door Triodos Bank bijgedragen aan de uitbreiding van het bedrijf?

De financiering heeft ons met name geholpen bij de bouw van onze geitenboerderij: de grootste bioboerderij van Spanje met voldoende ruimte voor onze 3.000 dieren. Het budget hiervoor is 5 miljoen euro en dat hebben we samengesteld uit verschillende middelen: een financiering van Triodos Bank, aangevuld met eigen middelen en een crowdfunding van mensen die dicht bij ons staan, waaronder onze partners en bondgenoten.  

Welk advies hebt u voor ondernemers? 

Doorgaan, dat is het belangrijkste. Maar vergeet ook niet dat je iets moet bieden wat de markt wil. Er zijn veel goede en interessante ideeën, maar als er geen respons van de consument komt, wordt het niets. 

Kunt u ons tenslotte iets vertellen over de huidige situatie op het Spaanse platteland? 

Eigenlijk is het probleem van het lege platteland simpel: een gebrek aan kansen betekent dat mensen wel moeten vertrekken. Er is niet genoeg werk op het platteland. In Castilla-La Mancha is er een wet tegen leegloop die voorziet in fiscale stimuleringsmaatregelen. Maar de sleutel is economische ontwikkeling. De mensen moeten ook begrijpen dat de kwaliteit van leven in kleine gemeenten hoog is, als er maar werk is.