Het recht op wonen is verankerd in onze grondwet en in de Vlaamse wooncode, maar dat vertaalt zich helaas vaak niet in de praktijk. Er is dringend nood aan meer sociale woningen, en grote gezinnen met een laag inkomen vallen bijna altijd uit de boot. Want wie drie slaapkamers nodig heeft, moet algauw tien jaar wachten. In Antwerpen bouwt Collectief Goed aan een duurzaam en sociaal alternatief.

Waardig wonen als recht
voor iedereen

Het concept steunt op de nauwe samenwerking tussen diverse partners en de bewoners als aandeelhouders. “Sociale huisvestingsmaatschappij De Ideale Woning brengt oude, leegstaande panden in bij onze coöperatieve vennootschap, in ruil voor aandelen”, vertelt Dirk. “Wij toveren die om tot moderne en duurzame woningen, die daarna verhuurd worden door het sociaal verhuurkantoor. Zo worden er jaarlijks een achttal woningen opgeknapt
en verhuurd, een cijfer dat door de overeenkomst met De Ideale Woning gewaarborgd blijft.”

Het initiatief komt als geroepen, want Antwerpen kampt met een ernstig tekort aan sociale woningen. De stad telt er 25.000, maar meer dan 35.000 gezinnen staan op de wachtlijst. “Daarom gingen enkele gezinnen in 2007 op zoek naar een oplossing. Onder de noemer ‘Arm in Arm’ zochten ze panden en overlegden met Samenlevingsopbouw, die ook de Stad Antwerpen en de sociale huisvestingsmaatschappij betrok. Daaruit groeide onze coöperatieve vennootschap.”

Renoveren met en voor mensen

Triodos financiert de renovatie, die sociaal en zo duurzaam mogelijk gebeurt. “We zetten in op sociale tewerkstelling met gemiddeld zes werkervaringsklanten – mensen met een Artikel 60-statuut. Zij worden opgeleid door onze arbeiders-instructeurs. Een professionele renovatiecoach
vormt de spil tussen het werfteam, de aannemers en de architecten. Elke woonst wordt volledig gestript en vernieuwd.”

Volledig ecologische verbouwen zou de kost te veel opdrijven, maar elke mogelijkheid wordt benut. Zo werkt het team met waterinfiltratie in de tuin en wordt er geïsoleerd met isolerende chape-mortel op basis van EPS-parels: geen schadelijke chemische uitstoot, recycleerbaar en toch betaalbaar.

Goed wonen is goed leven

Vandaag zijn er 23 huizen bewoond en meerdere panden in de opleveringsfase. De huizen bevinden zich in drie gemeenschapsgerichte naoorlogse tuinwijken uit de jaren ’20 en ’30, die werden opgetrokken met het oog op solidariteit en emancipatie. Helemaal in lijn met het doel van de coöperatie. Wie hier intrekt, verhuist van een benepen flat naar een moderne woonst en
komt terecht in een hechte gemeenschap.

“Nieuwe bewoners krijgen een onthaalmoment, zodat ze begrijpen hoe alles werkt. We vragen hen om één aandeel te kopen van 50 euro en leggen uit hoe we hen bij beslissingen betrekken. Twee
bewoners uit elke wijk zetelen in de raad van bestuur, waar ze vetorecht hebben. Zo leren de bewoners overleggen en opkomen voor hun rechten als huurder.”

De inbreng van huizen in natura is een uniek systeem in België, met een grote mate van transparantie en stabiliteit. Het vermogen van de sociale huisvestingsmaatschappij vermindert niet en de huizen worden gerenoveerd. Met de inbreng van aandeelhouders en het engagement van Triodos is Collectief Goed een stabiel en toekomstgericht initiatief voor meer rechtvaardig wonen.