Wim groeide op aan de Dijlevallei en het natuurreservaat Doode Bemde. Het besef dat er actie nodig was voor meer natuur, sluimerde bij hem al lang. Maar de mediabelangstelling voor de alarmerende teloorgang van insecten in 2017 gaf de doorslag. “Ik wilde zelf het goede voorbeeld geven en meer insectenvriendelijke vegetatie realiseren. De kale spoorwegberm tegenover mijn woning bood mogelijkheden. Ik mobiliseerde het buurtcomité, kreeg groen licht van Infrabel en vroeg subsidies aan in het kader van ‘Kom op voor Je Wijk’. De plantdag met 80 vrijwilligers bracht de buurt bijeen en leverde een prachtige ecologische berm op. Het was de start van een breder burgerinitiatief.”

Mensen en natuur verbinden

Dat het niet goed gaat met de biodiversiteit in ons land, heeft diverse oorzaken. Veel heeft te maken met verstedelijking, industrialisering, intensivering van de landbouw en de versnippering van natuurrijke gebieden door onze infrastructuur. Habitats worden in stukken gesneden, gaan verloren of veranderen drastisch door bijvoorbeeld verdroging of vermesting. Voor de bescherming van onze planten en dieren is het belangrijk om de natuur weer te verbinden tot grotere biotopen, met elk nieuw natuurplekje als schakel in het ecologisch netwerk.

“Eigenlijk is ons versnipperde en verharde landschap een metafoor voor ons gebrek aan eenheid met elkaar en met de natuur”, vindt Wim. “Ken je Noah Harari? Die schetst heel goed hoe ver we van de natuur zijn beland. Van het animisme over het monotheïsme tot het kapitalisme, we drijven steeds verder af. Onze eenheid met de natuur wordt niet meer gezien, terwijl we ervan afhangen om te overleven. Die schizofrenie wil ik mee de wereld uit helpen.”

Back to the grassroots

Met 6.000 km spoorwegbermen in ons land, heeft de aanleg van Ecostrades langs de spoorwegen een groot natuurpotentieel. Dat pikte ook de pers op, en de weerklank is groot. “We ontvangen veel brieven en e-mails van burgers die zelf een Ecostrade willen aanleggen. Samen met spoorwegbeheerder Infrabel bekijken we hoe dat kan”, vertelt Wim.

“Een lappendeken van lokale initiatieven langs de spoorwegberm in goede banen leiden, is niet evident. De bestaande reglementen en beheerwerkzaamheden worden doorkruist, en de veiligheid langs de bermen moet verzekerd blijven. Je kunt ook niet zomaar wat aanplanten, de flora moet aansluiten bij het bredere natuurplaatje. Er zijn dus overkoepelende afspraken nodig. Daarom startten we een overleggroep op met Infrabel, stad Leuven, Departement Omgeving, Natuurpunt, ANB, INBO en andere belangrijke partners. Het ondersteunen en overkoepelen van de lokale initiatieven is in het voordeel van alle partijen."

Vandaag lopen er al een tiental proefprojecten, onder meer aan de Leuvense Parkabdij, in Oud-Heverlee en Aarschot. Zo krijgt de opschaling stilaan vorm. ”Burgerinitiatieven zijn de ontbrekende schakel tussen de overheid en de milieuorganisaties. Je wordt minder gehinderd door politieke gevoeligheden en kan met volle kracht vooruit. Daarom wil Ecostrades vzw burgers mobiliseren, samenbrengen en ondersteunen. We dromen van een grote grassroots beweging, die onze natuur verruimt en verbindt.”