Yvan en Véronique woonden al in de buurt van dit grote gebouw in de omgeving van Namen toen ze besloten om er hun idee vorm te geven: een inclusief en ecologisch cohousingproject. Ze namen contact op met de eigenaar, de gemeente en een architect.

Een jaar later stelden ze hun project open voor iedereen, via een zoekertje en  de eerste aanzet voor een charter. Manuel was een van de eersten die reageerde: “Ik had al eens een gebouw samen met twee bevriende koppels gekocht, maar dat draaide op niets uit. Die ervaring leerde me dat cohousing voor mij een doel op zich is en niet een middel om vastgoed te verwerven. Ik wilde dat het er krioelde van mensen, kinderen en leven.”

Manuel bekijkt dan ook regelmatig de zoekertjes. “Volgens mijn ervaring is het makkelijker om eerst een plek te vinden en erna een groep samen te stellen. Als je al een groep hebt, is het zeer moeilijk om iets te vinden dat voor iedereen geschikt is.” In juni 2017 ziet hij de advertentie van Yvan en Vero.

Ermee kunnen leven

Om de groep van Ferme de Lizée te vormen, gold het principe ‘first come, first served’. En dat werkte. Binnen een jaar werd de groep gevormd. Hij telt 8 gezinnen, 14 kinderen en 15 volwassenen. Véronique vertelt: “Eigenlijk zijn we enkel gecontacteerd door gemotiveerde mensen die zich in onze voorstellen konden vinden.  Dankzij de groep zijn we zelfs veel  verder gegaan dan we oorspronkelijk  in het charter hadden voorzien.”
Onder de bewoners treffen we een ingenieur en een architect aan, maar ook een actrice, een illustratrice, een informaticus, twee juristen en een bakkerin in omschakeling. Allemaal werken ze deeltijds.  Niemand is landbouwer van opleiding of komt uit een boerengezin, maar ze delen een sterke interesse in akkerbouw en lekker eten en drinken.
Ferme de Lizée ligt op 1,5 km van de weg en op 3 km van het station van Assesse. Rond de boerderij ligt 9 hectare landbouwgrond. Ze zal acht private wooneenheden en vele gemeenschappelijke ruimtes tellen: een polyvalente zaal, logeerkamers, een wasruimte en een professionele keuken.

De renovaties zullen ze grotendeels zelf uitvoeren: een weekend op twee verandert de Ferme in een collectieve werf. Bedoeling is dat ze nieuwe daken leggen, isolatie aanbrengen, honderden bomen planten en op verschillende plaatsen een aanbouw in stro en hout optrekken. Ze leggen ook een waterbekken aan voor afvalwaterzuivering.

Van het dagelijkse beheer tot de rechtsvorm is het project doordrongen van sterke waarden. Manuel: “Binnen de groep worden de beslissingen in onderlinge overeenstemming genomen. Je moet niet altijd 100 % akkoord gaan met een idee, maar je moet ermee kunnen leven. Als we het niet eens zijn, discussiëren we erover en stellen we alternatieven voor.” “Voor ons”, vult Véronique aan, “was het ondenkbaar dat diegene die de meeste vierkante meters bezit de meeste inspraak zou hebben, zoals in een klassieke mede-eigendom.”

De grond, een gemeenschappelijk goed

Een van de bijzonderheden van het project is net zijn rechtsvorm, een combinatie van drie modellen. Ieder is eigenaar van de muren van zijn eenheid. De eerder economische activiteiten, zoals de bakkerij, de verhuur van een gastenverblijf en het (toekomstige) landbouwproject zijn in handen van een coöperatie.

De grond is dan weer eigendom van een stichting en volgt het model van de ‘community land trust’ (CLT). De toegang tot eigendom is een belangrijke waarde binnen de groep. “Het mag niet het voorrecht van de gegoeden zijn”, bevestigt Véronique. “Daarom hebben we een CLT opgericht.”

Bij een CLT wordt het bezit van de grond losgekoppeld van dat van de bakstenen. De prijs van woningen ligt dus gevoelig lager, omdat de koper de grond niet moet betalen. Hetzelfde geldt voor de velden rond de boerderij: “Dankzij de CLT blijven de gronden toegankelijk en worden ze voor voedzame en milieuvriendelijke landbouw gebruikt”, legt Véronique uit.

“We geloven ook dat we de grond niet bezitten, maar dat hij onze kinderen toebehoort. Dat komt vaak terug in onze discussies”, vertelt de medeoprichtster. De grond is dus niet door de bewoners gekocht, maar door de stichting die ze hebben opgericht.

Elke maand betalen de bewoners een recht van opstal aan de stichting. Het bedrag van dat recht is zo bepaald dat het binnen ieders mogelijkheden ligt. De stichting betaalt op die manier het krediet terug en ontwikkelt collectieve projecten. Die structuur verzekert de duurzaamheid en de eenheid van het project. “Cohousing en de strijd tegen de druk op de vastgoedprijzen passen perfect bij onze waarden”, verklaart Isabelle Huens, Senior Relationship Manager bij Triodos Bank. “Door woonkredieten toe te kennen aan de bewoners en een zakelijk krediet aan de stichting, ondersteunen we een project dat ons zal overleven.”

 

Geïnteresseerd?

• Bezoek de website van de Ferme de Lizée
• Bekijk de video van CLT Brussel
• Ontdek het voorbeeld van de CLT van Tivoli in Brussel
• Bezoek de rubrieksadvertenties van Habitat et participation vzw
• Bezoek de website van Samenhuizen vzw