Banden smeden, op waarden bouwen.

Volgens Céline zijn "welzijn en sociale contacten de belangrijkste redenen" waarom mensen kiezen voor dit project. Het bewijs: de eigenaars hebben niet geaarzeld om privéruimte op te geven ten gunste van gedeelde tuinen, een workshop en een wasruimte, en zelfs een multifunctionele ruimte van bijna 200m² waar festivals en culturele projecten zullen plaatsvinden.

Volgens Christophe De Nys, architect van het project en oprichter van de gespecialiseerde dienst Coarchi, is "het verlangen naar minder verdichting een constante in onze benadering en tegelijk een essentiële voorwaarde voor het creëren van kwaliteitsvolle huisvesting". Hier worden twee van de vijf gebouwen neergehaald. De winst is enorm in termen van levenskwaliteit, licht en sociale openheid. Een logica die haaks staat op die van de traditionele vastgoedpromotie.

Voor Sylvaine en Céline is cohousing in de eerste plaats een levenskeuze waarvan ze de gevolgen enthousiast aanvaarden: talrijke vergaderingen, lange discussies of zelfs het delen van taken in "commissies". "Het is werken", zegt Céline. Voor de jonge vrouw was er echter geen sprake van om een klassiek project voor de aankoop van onroerend goed te starten: "Eigenaar zijn om eigenaar te zijn, dat houdt voor mij geen steek".

Het verhaal van Isabelle en Florent, ouders van twee jongens van 3 en 7, is heel anders. Hun eerste bezoek in juni 2017 was een beetje bij toeval. Vier weken later waren ze mede-eigenaars. Het echtpaar was al snel te vinden voor de collectieve dynamiek, maar het project voldeed ook aan verwachtingen die de traditionele vastgoedmarkt niet kon invullen. "Met hun kleine afgesloten tuinen en trappenhuizen die te smal zijn voor onze bakfiets, bleken Brusselse huizen niet geschikt voor ons gezin. En nieuwbouw heeft dan weer geen ziel". Isabelle vindt hun keuze nu al een succes: "We wonen nog niet op de Ambassade maar de groep maakt al deel uit van ons leven".

Een dergelijk ambitieus project impliceert dat de leden van de groep dezelfde waarden delen. Die werden vastgelegd in een oprichtingsdocument, het handvest van de mede-eigenaars. Volgens Céline "verzekert dit handvest de continuïteit van het project: ook eventuele toekomstige eigenaars zullen het moeten tekenen vooraleer ze zich bij ons kunnen aansluiten".

Voordelen op sociaal en milieuvlak

Cohousing mag dan geen goedkopere keuze zijn, de voordelen in termen van levenskwaliteit zijn van onschatbare waarde. Het biedt ook grote voordelen op milieuvlak. "De panden beantwoorden aan normen die bijna passief zijn terwijl we hier toch over een renovatie spreken", legt de toekomstige bewoonster Morgane uit.

Volgens de architect Christophe De Nys "zal het project ook positieve effecten op de mobiliteit hebben dankzij de gedeelde voertuigen of de mogelijkheid om boodschappen te groeperen.

Het stimuleert investeringen in gemeenschappelijke voorzieningen zoals wasmachines, gereedschap, enz. En dankzij de grote buitenruimten wordt de doorlaatbaarheid van de bodem vergroot en is er meer groen, wat dan weer goed is voor de biodiversiteit. Een dergelijk project vormt een kleine groene long in het midden van de stad".

De sociale dimensie wordt niet verwaarloosd want er worden ook twee sociale woningen voorzien. "Verder zijn er ook heel wat mogelijkheden om elkaar te helpen en diensten uit te wisselen. Op termijn kan het cohousen met verschillende generaties een alternatief voor het rusthuis zijn", vult Christophe De Nys aan.

Het project werd bekroond met de Be Exemplary-prijs. Die kent het Brussels Hoofdstedelijk Gewest toe aan grote projecten die de belangrijkste uitdagingen van de stad aangaan. "Een zeldzame onderscheiding voor een privé-initiatief voor cohousing", aldus de architect. De verkregen financiële steun zal worden gebruikt om de prestaties van het gebouw verder te verhogen dankzij een hergebruiksysteem van afvalwater.

Facilitators van het project

Ondanks de sterke punten van cohousing zijn er momenteel weinig prikkels om deze initiatieven te steunen. En dat is waar Coarchi en Triodos Bank in beeld komen. "Coarchi is geboren om dit soort projecten te stimuleren en te vergemakkelijken", legt Christophe De Nys uit. "Onze methodologie stelt ons in staat om een groep te vormen en in 6 weken tijd een project in te dienen. Een proces dat twee jaar kan duren voor particulieren zonder begeleiding".

De dienst maakt ook gebruik van participerende overlegtechnieken die conflicten tot een minimum beperken en de besluitvorming bevorderen. De tijdsfactor is cruciaal om het hoge foutenpercentage van dit type project tegen te gaan en om het te kunnen opnemen tegen andere kopers.

Ook Triodos Bank heeft de zaken versneld. "Bovendien is het de enige bank die een voorkeurtarief toekent aan cohousing", voegt Sylvaine eraan toe. Zoals Isabelle Huens, Senior Relationship Manager bij Triodos Bank, opmerkt: "Weinig banken nemen vrijwillig het risico om zich bij een gezamenlijke aankoop garant te stellen. Deze aanpak weerspiegelt niet alleen onze waarden, maar ook het vertrouwen en de ervaring die we hebben in deze innovatieve en ondersteunende projecten".

Sober, solidair en ecologisch: "Dit type huisvesting kan de uitdagingen van vandaag en morgen aan", aldus De Nys. "We hebben bovendien al meer dan 1.300 kandidaten." We zullen in de toekomst dus nog meer dergelijke initiatieven zien. Op één voorwaarde echter: "Het is van essentieel belang dat overheden en particuliere investeerders meer betrokken raken bij het ondersteunen en faciliteren van deze vorm van huisvesting".