De Republiek is gevestigd in een gebouw uit 1580. Vroeger was hier het ‘Boterhuys’ waar Bruggelingen hun zuivelproducten kochten. Toen al was het gebouw een knooppunt in de stad, een ontmoetingsplaats voor iedereen. In 1830 krijgt het gebouw een culturele functie: jarenlang was hier het Koncertgebouw gevestigd, alsook een marionettentheater, en nu o.a. een bioscoop. Dat maakt van De Republiek niet alleen onroerend, maar ook cultureel & immaterieel erfgoed.

Samen met een startgroep van 16 partnerorganisaties, de Stad Brugge zelf en verschillende particulieren diende De Korrelatie een stadsvernieuwingsdossier in. Bart Geernaert van De Korrelatie: “De Republiek is een bruisend knooppunt waar cultuur en vrije tijd samenkomen en waar jonge startende bedrijfjes een plek vinden. Waar toeristen, buurtbewoners en medewerkers elkaar kruisen in hun dagelijkse wandelroutes van punt a naar punt b, waar ze iets drinken, eten en genieten van het gebouw en zijn culturele programmatie. De Republiek staat als kruispunt in de stad in verbinding met andere culturele spelers in de buurt. Het project de ‘Stadsrepubliek’ wil de interactie en samenwerking tussen die spelers vergroten, maar ook ruimtelijke verbindingen maken en een programma realiseren dat Bruggelingen en toeristen samenbrengt. De vereniging van die verschillende doelgroepen is een primeur voor Brugge.”

Beperkingen en nieuwe dynamiek

Moeilijkheid bij het verbouwen van onroerend erfgoed is dat je aan de buitenkant niet veel kan veranderen, zeker in het geval van Brugge. Bart Geernaert: “We vinden het echt belangrijk dat dit onroerend erfgoed goed verzorgd wordt, maar liefst met een hedendaagse, duurzame blik. Elke cruciale stap in het verbouwingsproces wordt dan ook doorgesproken met monumentenzorg. Het is fijn dat ze meedenken, maar het is ook tijdrovend en de ingrepen zijn vaak erg duur. We moeten heel ver meegaan in de regelgeving, maar het totaalbeeld bepaalt natuurlijk wel mee de charme van de stad.”

De regelgeving heeft soms ook voordelen. In oude prentkaarten, foto’s en andere documenten ontdekte de architect (Dertien12) dat in de loop der jaren een hellend dak was verdwenen en plat dak op het gebouw was gezet, maar niet volgens de regels. Dat werd gereconstrueerd, waardoor een extra ruimte van 240 m² onder de nok ontstond. “Dankzij de huurinkomsten van dat deel van het gebouw, zullen we nu ook een aantal kleinere, fragielere organisaties herbergen die minder financiële middelen hebben.”

Het gebouw is bij zeer veel Bruggelingen gekend en geliefd. “Door op deze manier met het erfgoed om te gaan, creëren we een nieuwe dynamiek. Het oude gebouw leeft en herbergt leven en bevat vooral een zeer innovatieve en duurzame toekomst.”