Vasthouden aan het Klimaatakkoord

De uitslag van de presidentsverkiezingen in de VS heeft bij veel beleggers, overheden en andere betrokkenen geleid tot onzekerheid over de gevolgen ervan voor de strijd tegen de opwarming van de aarde. Tijdens de verkiezingscampagne heeft Donald Trump te kennen gegeven dat hij twijfelt aan klimaatverandering en dat hij de Amerikaanse steun aan het Klimaatakkoord van Parijs zal intrekken wanneer hij president wordt. Tegelijkertijd wil hij ruim baan geven aan de winning en productie van fossiele brandstoffen. Vooralsnog is het volstrekt onduidelijk of dit inderdaad allemaal zal gebeuren. Wel is het een feit dat een meerderheid van regeringen en grootste deel van de wereldgemeenschap vastbesloten is het Klimaatakkoord te steunen en uit te voeren. De grote vraag is nu: hoe verder?

Hogere versnelling

In Parijs hebben politieke leiders de unieke taak volbracht een klimaatakkoord op te stellen dat door alle landen ter wereld wordt gesteund. Dat is op 4 november 2016 geratificeerd – eerder dan verwacht – en op 7 november 2016 is de wereld opnieuw bijeengekomen, nu in Marrakesh, om de implementatie ervan te bespreken. Hoewel het Klimaatakkoord een belangrijke eerste stap is, is meer nodig in de strijd tegen de opwarming van de aarde dan een ondertekend akkoord en internationale consensus. Op dit moment is wereldwijd een reductie van CO₂-uitstoot tot een niveau van 53 gigaton per jaar tot 2030 toegezegd. Om de klimaatverandering beperkt te houden tot 2°C zal de uitstoot echter moeten worden beperkt tot 42 gigaton per jaar.

In september van dit jaar heeft McKinsey het rapport ‘Versnellen van de energietransitie: kostbaar of kansrijk?’ gepubliceerd. De belangrijkste bevinding in het rapport is dat met het nemen van de juiste maatregelen het voor Nederland mogelijk is om de gestelde klimaatdoelstellingen voor 2050 te realiseren, terwijl er tegelijkertijd gunstige effecten op de Nederlandse economie van uit kunnen gaan. Het rapport pleit voor een masterplan, waarin kostenbesparingen en economische voordelen zijn ingebed.

Ondertussen worden bedrijven door beleggers en aandeelhouders gemaand bij te dragen aan het behalen van de in Parijs afgesproken klimaatdoelen. Multinationals als Siemens en Toyota hebben hun inspanningen al opgevoerd. Deze bedrijven vragen overheden om langetermijnplannen, zodat ze weten waar ze aan toe zijn en de samenwerking met de publieke sector kunnen uitbreiden en verbeteren.

Naast een toenemend bewustzijn over de noodzaak van het adresseren van klimaatverandering, zien meer en meer bedrijven en investeerders ook steeds vaker de economische kansen die de energietransitie biedt.

Druk op de ketel

Landen die voorop lopen in de uitvoering van het Klimaatakkoord, zowel op publiek als privaat vlak, zullen waarschijnlijk de grootste (economische) voordelen behalen. Gericht marktbeleid kan een belangrijk hulpmiddel zijn in het behalen van de doelstellingen en tegelijkertijd het gebruik van bestaande technologieën stimuleren en de ontwikkeling van nieuwe technologieën aanjagen. Een goed voorbeeld van zulk beleid is het beprijzen van CO2-uitstoot, bijvoorbeeld door een CO2 –belasting of een verbeterd emissiehandelssysteem.

Zo heeft Frankrijk onlangs aangekondigd de uitstoot van CO2 te zullen gaan belasten door het instellen van een minimumprijs van ongeveer 30 euro per ton. Dit is weliswaar een eerste stap, maar is tevens een belangrijk signaal aan de markten over de richting die overheden opgaan.

Rijdende trein

Het is geen vraag meer of een energietransitie plaats zal vinden; die vindt al plaats. Overheden en marktpartijen zullen echter meer moeten doen. Individuele landen hoeven niet op andere landen te wachten met het nemen van allerlei maatregelen om het gebruik van hernieuwbare energie te stimuleren en innovatie te bevorderen. Bedrijven, op hun beurt, hoeven niet op overheden te wachten om maatregelen te nemen en hun eigen klimaatdoelstellingen te formuleren.

Terwijl de klimaatdiscussie wordt voortgezet in Marrakesh en we wachten op verdere plannen van politieke leiders, kunnen we op ons eigen niveau genoeg bijdragen. Beleggers en aandeelhouders moeten druk op bedrijven blijven uitoefenen voor verdere verduurzaming van de bedrijfsvoering en blijven investeren in klimaatbescherming.

Triodos Bank en Triodos Investment Management investeren reeds in hernieuwbare energie sinds 1987. Volgens Clean Energy Pipeline waren wij in 2015 de grootste investeerder, gemeten naar het aantal projecten, met in totaal 57 gefinancierde projecten voor een bedrag van USD 323 miljoen. En dan zijn wij slechts een van de vele partijen die investeren in hernieuwbare energie.

De verkiezingsuitslag in de VS heeft, inderdaad, mogelijk een negatief effect op de strijd tegen klimaatverandering omdat het leidt tot onzekerheid. De urgentie wordt er echter niet minder om en het grootste deel van de wereld realiseert zich dat. De energietransitie is een rijdende trein die niet (meer) gestopt kan worden.